“Duke kontrolluar për të mbijetuar nën rrënoja, shoh një vajzë të vogël, këmbët e së cilës ishin drejt meje. Instinktivisht, i heq dorezat dhe i kap këmbët e vogla, siç bëj me djalin tim kur e shoh pa çorape”.
Me këto fjalë një nga anëtarët e ekipit të shpëtimit grek, EMAK, Kostas Athanasopoulos përshkruan momentet tronditëse që ka jetuar në Antiokian e rrafshuar.
Pasi kanë mbërritur në orët e para të 7 shkurtit në provincën e Hatay-t pas tërmetit në Turqi dhe me dritën e parë të diellit, ekipi i EMAK-ut fillon të operojë ku u është thënë se ka gjurmë jete.
Athanasopoulos ndihmon fillimisht në shpëtimin e një 50-vjeçari, kur më pas kreu i tij, zjarrfikësi Dimitris Roupa, e thërret për të nxjerrë jashtë nga rrënojat një vajze 6-vjeçare. Gjëja e parë që bën kur hyn në rrënoja dhe gjen vajzën gjashtëvjeçare është t’i kap këmbët dhe t’a përqafoj, raporton abcnews.al.
“I heq dorezat dhe i prek këmbët e saj të vogla, siç bëj me djalin tim kur e shoh gjithmonë pa çorape për të parë nëse janë të ftohtë për t’u siguruar që ai të mos sëmuret. Këmbët e saj ishin shumë të ftohta. E kap, e përqafoj që ta ngroh dhe shoh që ajo fillon të relaksohet dhe fle.
I bëj thirrje mjekëve të urgjencës që ishin me ne. Unë i them, doktor, ajo do të flejë me mua. Më thotë mos e lër të flejë, mbaje zgjuar”, tha Athanasopoulos për Agjencinë Athinase të Lajmeve. Vajza gjashtë vjeçare ishte me nënën dhe dy vëllezërit e saj, të gjithë të bllokuar në dhomën në të cilën ndodheshin.
Athanasopoulos së bashku me pjesën tjetër të ekipit përpiqen të shpëtojnë 6-vjeçaren, duke nxjerrë në fillim motrën e saj 7-vjeçare pa ndjenja, e cila ndodhej pranë trupit të pajetë të motrës.
“Ne e nxorëm vëllanë e saj të vogël që e kishte kapur për krahu nga poshtë dhe ajo ishte pa ndjenja.
Më pas tërhoqëm gjashtë vjeçaren për të parë nëse mund të dilte dhe kur ajo bërtiti e lamë. Më pas filloj të heq pllakat për të gjetur hapësirë poshtë.
Ne ishim atje me Katsinelos. Faqja e saj mbështetej në faqen e vëllait të saj. Ajo ishte e shtrirë në trupin e pajetë të motrës së saj”, tregon ai për APE-MPE. Për më shumë se 4 orë, shpëtimtarët e EMAK-ut punuan në rrënoja për të shpëtuar vajzën e vogël.
Gjatë gjithë punës të tyre ata biseduan me të për t’i dhënë kurajë për ta nxjerrë nga rrënojat e shtëpisë së saj, por edhe për ta bërë të ditur se ishin aty për ta ndihmuar. Megjithatë, ajo nuk donte të linte nënën e saj.
“I thashë hajde zemër, provo, do të ikësh, të shpëtoj mamaja jote. Pas pak më zgjat dorën me rënkime, shkoj tek ajo për ta tërhequr dhe e kuptoj që ajo nuk donte të linte mamin dhe vëllezërit e saj. Aty u përkula. Fillova të qaj”, tha Athanasopoulos.
Ekipi i EMAK shpëtoj vajzen e vogel dhe ata perqafohen, dukshëm te prekur qe ia dolën. Pikërisht në atë moment kamera e televizionit kap Athanasopoulos duke shpërthyer në lot dhe kolegët e tij duke vrapuar për ta uruar dhe përqafuar, raporton abcnews.al.
“Më thanë bravo Kostas. Fëmijët dalin të përqafuar me njëri-tjetrin sepse ishin shumë të ngarkuar sepse ishin mes trupave dhe e kishte të vështirë t’i hiqte dorën e vogël. Dhe më pas ndodhi ajo që patë në lajme. Ishin lot gëzimi, sepse ne e shpëtuam. Ishte shumë e vështirë. Më pas prita që kolegu ta lidhte në barelë dhe ta çonte te mjeku”, tregon ai.
Siç shpjegon Athanasopoulos, shumica e njerëzve që arritëm t’i shpëtonim të gjallë ishin të përqafuar me anëtarë të tjerë të familjeve të tyre. Si në rastin e 20-vjeçares Irene, e cila ishte me nënën e saj dhe një foshnjë 5 muajshe, në një divan dhe ishte përqafuar.
“Familje të përqafuara dhe të rrafshuara nga rrënojat e ndërtesave të shembura. Ky imazh më është gdhendur”, tha ai.
Gjatë qëndrimit në Turqi, anëtarët e misionit grek jetuan në kushte të pafavorshme, siç ishin temperaturat e ftohta, por, siç thekson shpëtimtari i EMAK- ut tani e 14 vjet, kudo që kthente shikimin, shihte mbeturina dhe në mesin e tyre njerëz, disa me pantofla e të tjerët zbathur, por të gjithë me të njëjtin dëshpërim në fytyrat e tyre.
Ata kërkonin mënyra për t’u ngrohur duke ndezur zjarr në kosha dhe kërkonin një vend të përkohshëm për të fjetur. Në 18 vitet që shërben në EMAK-në e dytë (që nga viti 2005), zv/shefi, Miltiadis Karageorgiadis, nuk është përballur me një fatkeqësi më të madhe se ajo e tërmetit vdekjeprurës në Turqi.
Siç shpjegon ai për APE-MPE, sapo mbërriti në qytetin e Antiokisë, u vërtetua frika e tyre më e madhe, pasi ishin dëshmitarë të shkatërrimit absolut të ndërtesave dhe infrastrukturës.
“Bazuar në shtrirjen e fatkeqësisë, do të thosha se po, është fatkeqësia më e vështirë dhe më e madhe që kam parë ndonjëherë”, tha ai. Mirëpo, imazhi që do t’i mbetet përgjithmonë në mendje është fraza e gjeneralit turk që i vizitoi në kampin e tyre.
“Duke vënë dorën në zemër, ai tha shprehjen “me fat që ekzistoni”. Ky imazh do të më qëndrojë në mendje përgjithmonë dhe jo vetëm për një kohë të gjatë”, thekson Karageorgiadis, duke shtuar se përtej kësaj fraze nuk do të harrojë mirënjohjen dhe dashurinë që merrnin nga vendasit si dhe reagimet e tyre sa herë i takonin në fushë dhe rrugë.
Anëtarët e misionit grek vepronin vazhdimisht në kushte jashtëzakonisht të pafavorshme dhe me shumë rreziqe, raporton abcnews.al.
“Profesioni i zjarrfikësve, dhe veçanërisht operacionet në një mjedis tërmetesh, përfshijnë shumë rreziqe. Megjithatë, duke marrë një nivel të lartë të formimit dhe përvojës teknike ndër vite, si dhe duke marrë të gjitha masat e nevojshme paraprake, ne arrijmë të reduktojmë por nuk mund ta eliminojmë plotësisht rrezikun”, tha Karageorgiadis.
“Gjatë operacionit na ndihmoi edhe vëllai i personit të bllokuar”
Një nga imazhet që i është skalitur në mendje është kur gjatë operacionit për shpëtimin e një djali 15-vjeçar, operacion që zgjati më shumë se katërmbëdhjetë orë, ata u ndihmuan nga një i ri, i cili rezultoi se ishte vëllai i njerit prej personave të bllokuar.
E pabesueshme, siç shprehet ai, është se “si operacioni i shpëtimit u pengua nga prania e dy kufomave, babait dhe vëllait të tij, të cilët vepronin si pengesë”.
“Ky fëmijë la mënjanë çdo sentimentalizëm dhe ndihmoi me aq sa mundi në detyrën për të shpëtuar vëllain e tij.
Tërmeti i Shqipërisë në vitin 2019
Për Janopulos nuk ishte tërmeti i parë që kishte ndihmuar për të gjetur të mbijetuar nën rrënoja pasi ai ishte edhe në mision për tërmetin e Shqipërisë në 2019. Megjithatë, siç shpjegon ai, dallimet mes dy tërmeteve janë thelbësore.
“Në rastin e tërmetit në Shqipëri, shtrirja e shkatërrimit u kufizua në dy zona. Pasojat e tërmetit nuk prekën pjesë të mëdha të popullsisë vendase dhe dëmet në strukturat nuk ishin aq të mëdha. Koha që zonat e prekura të ktheheshin në normalitet nuk kërkonte një kohë shumë të gjatë, raporton abcnews.al.
Tërmeti në Turqi la të pastrehë qindra mijëra njerëz pa akses në ushqimet bazë. Ndaloi të gjithë aktivitetin ekonomik ndërkohë që u prekën infrastrukturat bazë”, tha ai.
Në lidhje me faktin nëse ngjarje të tilla na çojnë drejt përgatitjes më të mirë dhe krijimit të shoqërive më elastike, Jiannopoulos thekson: “Në literaturën ndërkombëtare, ngjarjet e mëdha katastrofike, fatkeqësitë natyrore apo teknologjike, ishin dhe janë shembujt më të mirë përmes të cilëve mund të vlerësojmë elasticitetin e shoqërive tona, për të rishikuar sistemet ekzistuese të menaxhimit të krizave, për të zhvilluar sisteme të paralajmërimit të hershëm për popullatat, për të gjetur ndonjë boshllëk midis niveleve të ndryshme të administratës, çdo mbivendosje të përgjegjësive midis agjencive dhe shërbimeve, për të institucionalizuar protokollet dhe procedurat si në niveli i parandalimit si dhe në nivelin e reagimit dhe rikthimit në normalitet”.
Operacionet e nxjerrjes së ekipit grek të kërkim-shpëtimit zgjatën për më shumë se 4 orë.
Operacionet e kërkim-shpëtimit zgjatën shumë orë, sipas zjarrfikësit, Panagiotis Giannopoulos, pasi pozicionet e viktimave kërkonin operacione të gjata, mbi katër orë, ndërsa në rastin e Irenës u deshën mbi 12 orë punë.
Siç shpjegon, Yiannopoulos, kohëzgjatja e operacioneve varet nga një sërë faktorësh që lidhen me: llojet e ndërtesave (me pak ose shumë kate), materialet e tyre të ndërtimit (betoni i armuar, ndërtesat prej xhami etj.), prania e objektet e përditshme, duke përfshirë edhe kufomat, mobiljet ose çdo gjë tjetër, prania e të cilave mund të pengojë aksesin, nxjerrjen dhe shpëtimin, hapësira e konfiguruar dhe pozicioni i viktimës mund të ndikojë në kohën e nxjerrjes, llojin e kolapsit, pozicionin e të bllokuarit.